Papież tłumacząc najprościej jest biskupem Rzymu, zwierzchnikiem Kościoła katolickiego oraz Stolicy apostolskiej, jednak przede wszystkim jest „głową Państwa Watykańskiego”. Obecnie papieżem sprawującym władzę jest Benedykt XVI.

Panujący biskupi posiadali dużą autonomię, jednak od początku Rzym jako stolica Cesarstwa Rzymskiego miał szczególną pozycję. W pierwszym wieku podczas konfliktu, który pojawił się we wspólnocie w Koryncie (wspólnota ta odwołała biskupa) o rozstrzygnięcie tego problemu poproszono właśnie biskupa Rzymu, którym w tym okresie był Klemens I. Jego odpowiedź zachowała się jako jeden z najstarszych tekstów patrystycznych.

Z tego powodu oraz kilku innych w 1870 roku I sobór watykański uchwalił dogmat o nieomylności papieża. Dlatego też papież stał się głową Kościoła rzymskokatolickiego i katolickich Kościołów wschodnich. Przy czym godność papieża jest dożywotnia, możliwe jest dobrowolne zrzeczenie się jej, określane mianem - renuntiatio. Po śmierci lub ustąpieniu papieża zwoływane jest konklawe, czyli zgromadzenie kardynałów Świętego Kościoła Rzymskiego dla wybrania nowego papieża.