Money.plTechnologieNauka i wiedzaLeksykon PTAPojęcia na literę T
Leksykon Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U W Z

T

  • TRACE

    Transition Region and Coronal Explorer

    Satelita amerykański (NASA) skonstruowany do badań tzw. obszarów przejściowych atmosfery Słońca i jego korony. W roku 1998 został umieszczony na orbicie przy pomocy rakiety Pegasus 2. Dzięki...

  • Talassa

    Także: Thalassa Księżyc Neptuna, drugi wg kolejności rosnącej od planety. Odkryty w 1989 roku przez VOYAGERA 2. Wielka półoś orbity 50.000 km, okres orbitalny 0,312 dni, promień 40 km. Według mitologii Talassa była córką Aether i Hemera.

  • Tarcza

    Inna nazwa: Tarcza Sobieskiego.
    łac. Scutum, dop. łac. Scuti, oznaczenie skrótowe: Sct
    Mały gwiazdozbiór nieba południowego, leżący w pasie Drogi Mlecznej. Odkrywca: J. Heweliusz (1683). W Polsce gwiazdozbiór nieba letniego. Liczba...

  • Tarcza Sobieskiego

    zob. Tarcza

  • Tebe

    Także: Thebe Księżyc Jowisza, czwarty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: S. Synnott (1979). Wielka półoś orbity 222.000 km, okres orbitalny 0,675 dnia, promień 50 km (55 x 45 km), masa 7,77e17 kg. W mitologii Tebe była nimfą.

  • Teleskop

    łac. Telescopium, dop.łac. Telescopii, oznaczenie skrótowe: Tel
    Niewielki, mało wyraźny gwiazdozbiór nieba południowego, w Polsce niewidoczny. Znajduje się na południe od Korony Południowej i Strzelca. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem:...

  • Telesto

    Księżyc Saturna, dziesiąty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywcy: B. Smith i in. (1980). Wielka półoś orbity 294.660 km, okres orbitalny 1,888 dni, promień 15 km (17 x 14 x 13 km). Księżyc znajduje się w punkcie Lagrange'a układu...

  • Tethys

    Księżyc Saturna, dziewiąty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: G. Cassini (1684). Wielka półoś orbity 294.660 km, okres orbitalny 1,888 dni, promień 530 km, masa 6,22e20 kg. Na powierzchni księżyca znajduje się olbrzymi rów o szerokości...

  • Tombaugh, Clyde

    4.02.1906 - 17.01.1997 Odkrywca Plutona. Najpierw miłośnik astronomii i obserwator planet. Zatrudniony w Obserwatorium Lowella jako technik - fotograf nieba w 1929 r., później skończył uniwersytet i doszedł do stopni akademickich. W dniu 18...

  • Triton

    Największy księżyc Neptuna, siódmy wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: W. Lassell (1846). Wielka półoś orbity 354.760 km, okres orbitalny 5,877 dni, promień 1353 km, masa 2,14e22 kg. Porusza się po orbicie ruchem wstecznym. Na lodowej...

  • Trojańczycy

    Grupa planetoid skupiona wokół punktów libracyjnych L4 i L5 układu Słońce - Jowisz nazwana tak na cześć bohaterów Iliady. Jowisza poprzedza grupa Greków, a za nim podąża grupa Trojańczyków.

  • Trójkąt

    łac. Triangulum, dop. łac. Trianguli, oznaczenie skrótowe: Tri
    Mały gwiazdozbiór nieba południowego, w Polsce gwiazdozbiór nieba jesiennego. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 15, zajmowany obszar: 132 stopnie kw., najjaśniejsze...

  • Trójkąt Południowy

    łac. Triangulum Australe, dop. łac. Tranguli Australis, TrA Mały gwiazdozbiór nieba pd., w Polsce niewidoczny. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 20, zajmowany obszar: 110 stopni kw., najjaśniejsze gwiazdy: 2 wielkość gwiazdowa.

  • Tukan

    łac. Tucana, dop. łac. Tucanae, oznaczenie skrótowe: Tue
    Niewielki gwiazdozbiór nieba południowego, w Polsce niewidoczny. Odkrywca: J. Bayer (1603). Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 25, zajmowany obszar: 295 stopni kw.,...

  • Tytan

    Największy naturalny księżyc Saturna, piętnasty według kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: C. Huygens (1655). Wielka półoś orbity 1.221.830 km, okres orbitalny 15,945 dni, promień 2575 km, masa 1,35e23 kg. Jest to jeden z największych...

  • Tytania

    Także: Titania Księżyc Urana, piętnasty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: W. Herschel (1787). Wielka półoś orbity 436.270 km, okres orbitalny 8,706 dni, promień 789 km, masa 3,49e21 kg. Tytania jest królową, żoną Oberona w "Śnie nocy...

  • terminator

    Linia rozgraniczająca obszar jasny (świecący) i ciemny na danym ciele niebieskim, np. granica między ciemną a oświetloną częścią tarczy Księżyca. Stanowi ona zbiór punktów na powierzchni danego obiektu, w których padające światło jest styczne do...

  • topografia

    Ogólna konfiguracja powierzchni lądu.

  • tropopauza

    Warstwa atmosfery ziemskiej między troposferą, a stratosferą w której temperatura powietrza nie zmienia się. Położona jest zwykle średnio między 11 a 15 km nad powierzchnią Ziemi.

  • troposfera

    Warstwa atmosfery od powierzchni do miejsca gdzie temperatura przestaje spadać w miarę wzrostu wysokości.