Obserwatorium na Łysinie

Zamiejska stacja obserwacyjna Obserwatorium Krakowskiego założona z inicjatywy Tadeusza Banachiewicza w roku 1922. Istniała do 1944 r. (zniszczona przez okupantów). W zamyśle inicjatora miała to być stacja obserwacyjna stanowiąca zalążek przyszłego Narodowego Instytutu Astronomicznego. Założono ją na beskidzkim szczycie 912 m npm zwanym Łysiną (przemianowanym na Lubomir w 1934 r. na cześć księcia Kazimierza Lubomirskiego, ofiarodawcy terenów na których zbudowano stację), położonym 10 km na południowy wschód od Myślenic. Składała się z drewnianego pawilonu z otwieranym dachem, który mieścił dwie lunety: 115 mm refraktor Merza i .... . Nieco poniżej usytuowany był domek astronoma, adoptowany z leśniczówki. Warunki bytowania były tam iście spartańskie - przez cały czas istnienia nie było w niej ani prądu, ani telefonu. Lucjan Orkisz odkrył tu w 1925 r kometę 1925 I (Orkisz), która była pierwszą kometą noszącą imię polskiego odkrywcy. W roku 1936 pomocnik obserwatora Władysław Lis powtórzył ten wyczyn i został oficjalnym współodkrywcą komety 1936..... wraz z Japończykiem Sigeru Kaho i Rosjaninem Stefanem Kozikiem. Kolejnymi astronomami w tym Obserwatorium byli: Jan Gadomski (1922-1923), Lucjan Orkisz (1924-1927), Jan Mergentaler (1927-1933), Rozalia Szafraniec (1934-1935), Maria Makowiecka (1935-1936) i Władysław Tęcza (1936-1944).