Money.plTechnologieNauka i wiedzaLeksykon PTAPojęcia na literę O
Leksykon Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U W Z

O

  • Oberon

    Księżyc Urana, szesnasty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: W. Herschel (1787). Wielka półoś orbity 583.420 km, okres orbitalny 13,463 dni, promień 761 km, masa 3,03e21 kg. Oberon jest królem, mężem Tytanii w "Śnie nocy letniej" Szekspira.

  • Obserwatorium Krakowskie

    Założone przez Jana Śniadeckiego w 1792 r. Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Jagiellońskiego. Zaraz po założeniu Obserwatorium zyskało sławę dzięki podjęciu najbardziej wtedy aktualnych zagadnień: pomiarów pozycji planet, planetoid i komet,...

  • Obserwatorium Poznańskie

    Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Poznańskiego (od 1955 r. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza), formalnie powstało wraz z powołaniem do życia Uniwersytetu w Poznaniu w 1919 r. Jednak Kazimierz Graff, zaproszony do Poznania, nie przyjął...

  • Obserwatorium Toruńskie

    Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Mikołaja Kopernika zlokalizowane w miejscowości Piwnice, ok. 12 km na północny-zachód od Torunia. Powstało w 1949 r. założone przez astronomów Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie, których wydarzenia...

  • Obserwatorium Warszawskie

    Budowa Obserwatorium trwała od 1820 do 1825 r. a oficjalna inauguracja nastąpiła w 1826 r. Budową i organizacją Obserwatorium kierował Franciszek Armiński, od 1816 r. profesor Astronomii na utworzonym wtedy Uniwersytecie Warszawskim. Obserwatorium...

  • Obserwatorium Wileńskie

    Najstarsze Polskie Obserwatorium Astronomiczne założone w 1753 r przez Tomasza Żebrowskiego związane z takimi wielkimi nazwiskami kultury i astronomami polskiej jak Marcin Poczobut i Jan Śniadecki. Po Powstaniu Listopadowym rząd carski zamknął...

  • Obserwatorium na Pop Iwanie

    Pop Iwan, szczyt w Karpatach Wschodnich, 2020 m n.p.m. Obserwatorium Astronomiczno-Meteorologiczne. Część astronomiczną uruchomiono w lipcu 1938 r. Organizowało ją Obserwatorium Astronomiczne Uniwersytetu Warszawskiego. Główne wyposażenie...

  • Obserwatorium na Suhorze

    Suhora, szczyt w Gorcach, ok. 60 km na południowy - wschód od Krakowa. Wysokość 1000 m npm. Idea budowy Obserwatorium Astronomicznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Krakowie powstała w 1983 r. W lipcu 1986 r. położono kamień węgielny, a w...

  • Obserwatorium na Łysinie

    Zamiejska stacja obserwacyjna Obserwatorium Krakowskiego założona z inicjatywy Tadeusza Banachiewicza w roku 1922. Istniała do 1944 r. (zniszczona przez okupantów). W zamyśle inicjatora miała to być stacja obserwacyjna stanowiąca zalążek...

  • Obserwatorium w Białkowie

    Prywatne obserwatorium założone około 1880 r. przez Wuczychowskiego, właściciela majątku Białków, ok. 70 km na płn.-zach. od Wrocławia. Od 1932 r. własność Uniwersytetu Wrocławskiego. Filia Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu...

  • Obserwatorium w Borowcu

    Początkowo planowane jako "stacje szerokościowa" Obserwatorium Poznańskiego rozrosło się do samodzielnej placówki pod nazwą Obserwatorium Astrometrycznego Polskiej Akademii Nauk, nastawionej głównie na badanie dynamiki ruchu Ziemi. Czynne od 1958 r.

  • Obserwatorium w Ostrowiku

    Zamiejska stacja obserwacyjna Obserwatorium Warszawskiego założona w 1948/49 r. Położona jest koło Otwocka, około 35 km na płn.-wsch. od Warszawy. Głównym instrumentem jest teleskop paraboliczny Zeissa o średnicy 60 cm z fotometrem...

  • Ofelia

    Także: Ophelia Księżyc Urana, drugi wg kolejności rosnącej od planety. Odkryty w 1986 roku przez VOYAGERA 2. Wielka półoś orbity 53.764 km, okres orbitalny 0,376 dnia, promień 16 km. Ofelia jest córką Poloniusa w "Hamlecie" Szekspira.

  • Oktant

    łac. Octans, dop. łac. Octantis, ozn. Oct Niewielki gwiazdozbiór nieba pd., w Polsce niewidoczny. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 35, zajmowany obszar: 291 stopni kw., najjaśniejsze gwiazdy: 4 wielkość gwiazdowa. W Oktancie znajduje się...

  • Oort, Jan Hendrik

    28.04.1900 - 5.11.1992 Astronom holenderski związany z Uniwersytetem w Leidzie od 1924 do 1992 r. Studia astronomiczne odbył w Groningen, gdzie pod kierunkiem Jacobusa C. Kapteyna zajmował się dynamiką gwiazdową. Analizując ruchy odległych gwiazd...

  • Orion

    łac. Orion, dop. łac. Orionis, oznaczenie skrótowe: Ori
    Gwiazdozbiór nieba północnego, złożony z wielu jasnych gwiazd, położony w pasie Drogi Mlecznej, przebiega przez niego równik niebieski. W Polsce gwiazdozbiór nieba zimowego, widzialny...

  • Orkisz, Lucjan

    1.01.1900 - 17.08.1973 Astronom krakowski. Wychowanek UJ. Od 1920 r. pracownik Obserwatorium Astronomicznego, po skończeniu studiów w 1923 r. został pierwszym astronomem w Obserwatorium na Łysinie. Tam 3 kwietnia 1925 r. odkrył kometę (1925 I,...

  • Orzeł

    łac. Aquila, dop. łac. Aquilae, oznaczenie skrótowe: Aql
    Gwiazdozbiór leżący na równiku niebieskim i w pasie Drogi Mlecznej. W Polsce gwiazdozbiór nieba letniego, widzialny od czerwca do grudnia na wieczornym niebie. Liczba gwiazd...

  • Ołtarz

    łac. Ara, dop. łac. Arae, ozn. Ara Niewielki gwiazdozbiór nieba pd., w Polsce niewidoczny. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 30, zajmowany obszar: 237 stopni kw., najjaśniejsze gwiazdy: 3 wielkość gwiazdowa.

  • obserwatorium astronomiczne

    Placówka posiadająca budynki i instrumenty przeznaczone do prowadzenia obserwacji i badań astronomicznych. Wyposażenie obserwatorium astronomicznego może być bardzo różne, w zależności od prowadzonego rodzaju badań (np. teleskopy optyczne,...

  • obszar H I

    Obszar przestrzeni międzygwiazdowej w galaktykach, w których występuje neutralny wodór

  • obszar H II

    Obszar przestrzeni międzygwiazdowej (najczęściej wokół gorących gwiazd), w której występuje zjonizowany wodór.

  • ogniskowa

    Odległość od środka soczewki lub lustra do ogniska (w przypadku teleskopu do ogniska pierwotnego teleskopu). Odległość ogniskowa określonego systemu optycznego definiuje jego powiększenie.
    Obraz powstały w ogniskowej jest najmniejszą możliwą...

  • okna Kirkwooda

    także: przerwy Kirkwooda Obszar w pasie planetoid do 3,5 AU, w którym występuje ich niewiele. Jest to skutek rezonansów z Jowiszem.

  • okno Baadego

    Fragment nieba koło gromady kulistej NGC 6522, w którym występuje bardzo wiele gwiazd. Tak duża liczba obserwowanych gwiazd wyniki z niewielkiej ilości materii międzygwiazdowej w tym obszarze, co umożliwia obserwację odległych obiektów.

  • opozycja

    Planeta jest w opozycji jeśli Ziemia, Słońce i dana planeta leżą na jednej linii widzenia i planeta znajduje się po tej samej stronie Słońca co Ziemia.

  • orbita

    Tor ruchu ciała w przestrzeni.

  • orbita geostacjonarna

    Orbita, na której ciało znajduje się stale nad tym samym punktem na powierzchni Ziemi. Inaczej: taka orbita, na której okres obiegu satelity wokół Ziemi jest równy okresowi obrotu Ziemi wokół osi. Nad równikiem orbita geostacjonarna znaduje się na...

  • orbita oskulacyjna

    Teoretyczna orbita keplerowska, która jest styczna do rzeczywistej orbity ciała, taka, że prędkość na orbicie oskulacyjnej jest równa prędkości ciała w punkcie styczności.