Money.plTechnologieNauka i wiedzaLeksykon PTAPojęcia na literę E
Leksykon Polskiego Towarzystwa Astronomicznego
A B C D E F G H I J K L M N O P R S T U W Z

E

  • EINSTEIN

    HEAO 2 - Hight Energy Astronomical Observatory 2

    Satelita rentgenowski, wprowadzony 13 listopada 1978 r., na orbitę kołową przebiegającą 530 km nad powierzchnią Ziemi. Wyposażony był w teleskop rentgenowski, którego zwierciadło...

  • ESA

    European Space Agency Europejska Agencja Badań Przestrzeni Kosmicznej. Jej dyrekcja i administracja znajduje się w Paryżu, a odpowiednie laboratoria badawcze w Holandii, Niemczech, Francji i Włoszech.

  • ESO

    Europejskie Obserwatorium Południowe (ang. European Southern Obsevatory). Międzyrządowa organizacja astronomiczna w Europie. Do ESO należą: Austria, Belgia, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Niemcy, Portugalia, Szwajcaria,...

  • EW

    zob. szerokość równoważna

  • Eddington, Arthur Stanley

    28.12.1882 - 22.11.1944 Urodzony w Anglii, wykształcony w Manchesterze i na Uniwersytecie w Cambridge. Spędził 7 lat jako główny asystent w Royal Observatory w Greenwich i 41 lat jako profesor w Cambridge. Najpierw badacz dynamiki gwiazd. Jeden z...

  • Einstein, Albert

    14.03.1879 - 18.03.1955 Genialny fizyk amerykański pochodzenia niemieckiego. Stworzył Specjalną i Ogólną Teorię Względności, które wraz z mechaniką kwantową są fundamentem współczesnej fizyki. Jego imię nosi rentgenowski teleskop kosmiczny (EINSTEIN)

  • Elara

    Księżyc Jowisza, dwunasty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: C. Perrine (1905). Wielka półoś orbity 11.737.000 km, okres orbitalny 259,65 dni, promień 38 km, masa 7,77e17 kg. W mitologii Elara była matką (a ojcem Zeus) olbrzyma Tityusa.

  • Enceladus

    Księżyc Saturna, ósmy wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: W. Herschel (1789). Wielka półoś orbity 238.020 km, okres orbitalny 1,370 dni, promień 249 km, masa 7,30e19 kg. Enceladus ma największe albedo spośród ciał Układu Słonecznego...

  • Epimeteus

    Także: Epimetheus Księżyc Saturna, piąty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: R. Walker (1990). Wielka półoś orbity 151.422 km, okres orbitalny 0,694 dnia, promień 57 km (69 x 55 x 55 km), masa 5,6e17 kg. Jego orbita jest bardzo podobna do...

  • Ernst, Marcin

    7.03.1869 - 4.06.1930 Astronom lwowski. Urodzony w Warszawie, wykształcony w Berlinie i Wiedniu. Po doktoracie w Berlinie w r.1896 asystent w obserwatorium astronomicznym Politechniki Lwowskiej. Od 1905 r. prof. nadzwyczajny, a od 1912 prof....

  • Erydan

    łac. Eridanus, dop. łac. Eridani, ozn. Eri Duży gwiazdozbiór nieba pd., w Polsce widoczny częściowo na niebie zimowym. Liczba gwiazd widocznych gołym okiem: ok. 100, zajmowany obszar: 1138 stopni kw., najjaśniejsze gwiazdy: alfa - Achernar (0,46...

  • Europa

    Galileuszowy księżyc Jowisza, szósty według kolejności rosnącej od planety. Odkrywcy: S. Marius, Galileusz (1610). Wielka półoś orbity 670.900 km, okres orbitalny 3,551 dni, promień 1565 km, masa 4,80e22 kg. Księżyc jest zbudowany ze skał...

  • Europejskie Obserwatorium Południowe

    Zob. ESO

  • efekt Dopplera

    Pozorna zmiana długości fali dźwięku lub światła spowodowana ruchem źródła promieniowania, ruchem obserwatora lub równocześnie jednego i drugiego. Efekt Dopplera wykorzystywany jest do określania prędkości zbliżania lub oddalania źródła fal....

  • efekt cieplarniany

    także: efekt szklarniowy

    Jest to wzrost temperatury w dolnych warstwach atmosfery, gdy przychodzące promieniowanie słoneczne ogrzewa powierzchnie jakiejś planety, a promieniowanie cieplne tej powierzchni jest blokowane przez atmosferę...

  • efemerydy

    Tablica, która zawiera obliczone położenia ciał niebieskich w różnych momentach, w tym i w przyszłości .

  • egzoplaneta

    zob. planeta pozasłoneczna

  • ejecta

    Materiał usunięty z krateru uderzeniowego w czasie jego tworzenia się.

  • ekliptyka

    Płaszczyzna, w której leży orbita Ziemi, czyli w której dokonuje się ruch Ziemi dookoła Słońca. Nachylenie płaszczyzn ekliptyki i równika niebieskiego wynosi 23o27'.

  • ekscentryczność orbity

    Także: mimośród Odchyłka kształtu orbity od koła mierzona stosunkiem (a - b)/(a + b), gdzie a i b odpowiednio długa i krótka oś orbity (elipsy).

  • ekstynkcja

    Osłabianie promieniowania w wyniku pochłaniania (absorpcji) i rozpraszania.

  • elementy orbity

    Wielkości opisujące rozmiar, kształt i orientację orbity jakiegoś ciała w przestrzeni. Elementy orbity są używane w rachunkach mających określić położenie danego ciała w przestrzeni. Tradycyjnymi elementami orbity są: wielka półoś, mimośród,...

  • epakta

    Liczby określające fazę księżyca w pierwszy dzień roku (ile dni minęło od ostatniego nowiu).

  • era promieniowania

    Okres w ewolucji Wszechświata, w którym gęstość energii promieniowania elektromagnetycznego dominowała w całkowitej gęstości energii. Era promienowania rozpoczęła się w 10 s po Wielkich Wybuchu, następując po erze leptonowej. Jej koniec nastąpił...