American Astronomical Society Amerykańskie Towarzystwo Astronomiczne - zrzesza zawodowych astronomów głównie ze Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Dwukrotnie w ciągu roku organizuje Zjazdy naukowe, gdzie przedstawiane są bieżące rezultaty...
Amerykańskie Stowarzyszenie Obserwatorów Gwiazd Zmiennych (American Association of Variable Star Observers). Założone przez Pickeringa w roku 1911 miłośnicze towarzystwo prowadzące do dziś bardzo ożywioną działalność obserwacyjną i wydawniczą...
The Astronomical Data Center Centrum danych astronomicznych przy Centrum Lotów Kosmicznych Goddarda w Greenbeld w stanie Maryland w USA.
1. Amerykański program kosmiczny mający na celu wysłanie ludzi na Księżyc, realizowany w latach 1964 - 1973. 2. Nazwa statków kosmicznych, które ten cel realizowały.
Czasopismo naukowe. Założone w roku 1929 przez Tadeusza Banachiewicza, prezesa PTA. Obecnie wydawca jest niezależny od PTA. Pismo jest wydawane w języku angielskim.
1819 - 1892 Astronom i matematyk angielski, pierwszy, w wieku 24 lat, przewidział masę i położenie planety, która zaburzała orbitę Urana. Adams nie opublikował swych rachunków i Galle obserwacyjnie potwierdził istnienie Neptuna opierając się na...
Także Adrasthea Księżyc Jowisza, drugi wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywcy: D. Jewitt i E. Danielson (1979). Wielka półoś orbity 129.000 km, okres orbitalny 0,298 dnia, promień 10 km (12,5 x 10 x 7,5), masa 1,91e16 kg. Jest jednym z...
Także: Amalthea Księżyc Jowisza, trzeci wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: E. Barnard (9.09.1892). Wielka półoś orbity 181.300 km, okres orbitalny 0,498 dnia, promień 94 km (135 x 83 x 75 km), masa 7,17e18 kg. Księżyc jest najbardziej...
18.09.1908 - 12.08.1996 Wielki Astronom i patriota Ormiański. Studia astronomiczne w Leningradzie ukończył w roku 1928. Doktorat w Pułkowie w 1931 r. Od roku 1934 do 1946 profesor astrofizyki Uniwersytetu Leningradzkiego. W 1946 r. tworzy...
Księżyc Jowisza, trzynasty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: S. Nicholson (1951). Wielka półoś orbity 21.200.000 km, okres orbitalny 631 dni, promień 15 km, masa 3,82e16 kg. Porusza się po orbicie ruchem wstecznym. W mitologii Ananke...
łac. Andromeda, dop. łac. Andromedae, oznaczenie skrótowe: And
Duży gwiazdozbiór nieba północnego, w niewielkiej części znajdujący się w pasie Drogi Mlecznej, częściowo okołobiegunowy. W Polsce gwiazdozbiór nieba jesiennego. Liczba gwiazd...
Nazwa planetoidy i grupy planetoid, które w ruchu dookoła Słońca znacznie zbliżają się do Ziemi i których orbity często przecinają się z orbitą Ziemi. Ich średnia odległość od Słońca jest większa od 1 j.a., a perihelium jest bliżej Słońca niż...
1786 - 1853 Francuski astronom i fizyk. Dyrektor Obserwatorium Paryskiego w latach 18.. - 18.. Odkrywca zjawiska produkcji pola magnetycznego przez rotację.
Księżyc Urana, trzynasty wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: W. Lassell (1851). Wielka półoś orbity 190.930 km, okres orbitalny 2,520 dni, promień 581 km, masa 1,27e21 kg. Ariel jest złośliwym duchem w "Burzy" Szekspira.
1789 - 1848 Pierwszy profesor astronomii na utworzonym w 1816 r. Uniwersytecie Warszawskim. Założyciel i pierwszy dyrektor Obserwatorium Warszawskiego, oficjalnie otwartego w 1826 r.
Ok.320 - ok.250 p.n.e. Astronom grecki. Pierwszy sądził, że Ziemia porusza się dookoła Słońca. Wyznaczał odległość Ziemia-Słońce.
Grecki filozof żyjący w latach 384 - 322 p.n.e.
Najwszechstronniejszy myśliciel i uczony starożytności obok Platona i Sokratesa. Położył podwaliny pod większość wyłaniających się z filozofii nauk szczegółowych. Dokonał podziału nauk na 3...
Pismo wydawane przez Polskie Towarzystwo Astronautyczne od 1958 r. (z kilkuletnią przerwą w latach 90-tych). Obecnie ukazuje się jako kwartalnik.
Mały wewnętrzny księżyc Saturna, drugi wg kolejności rosnącej od planety. Odkrywca: R. Terrile (1980). Wielka półoś orbity 137.670 km, okres orbitalny 0,602 dnia, promień 15 km (20 x 10 km). Jego orbita leży w przewie Enckego w pierścieniach...
Wada soczewki polegająca na tym że dla różnych długości fali ognisko jest w innych odległościach od soczewki. Dzieje się tak na skutek różnego współczynnika załamania światła w szkle, który zależy od długości fali.
Pozorne zmiany położenia gwiazd na sferze niebieskiej na skutek ruchu obrotowego Ziemi. Ich maksymalna wielkość to 0,32 sekundy łuku.
Pozorne zmiany położenia gwiazd na sferze niebieskiej na skutek obiegowego Ziemi wokół Słońca. Ich maksymalna wartość to 20,50 sekundy łuku (tzw. stała aberracji rocznej). Aberracja roczna została odkryta w 1728 r. przez Jamesa Bradleya i stanowi...
Wada soczewki o powierzchni sferycznej, polegająca na tym, że promienie świetlne załamywane w okolicach środka soczewki oraz w pobliżu jej brzegów skupiają się w różnych ogniskach.
Pozorne przesunięcia gwiazd na sferze niebieskiej, w zależności od aktualnego kierunku wektora prędkości obserwatora. Aberracja powstaje na skutek sumowania się wektorów prędkości: światła i obserwatora. Na skutek ruchu Ziemi obserwator musi...
ozn. M Wielkość gwiazdowa, jaką by miała gwiazda (obiekt) obserwowana z odległości 10 parseków. Związek między absolutną wielkością gwiazdową a obserwowaną wielkością gwiazdową: m - M = 5 * log (d/10), gdzie d - odległość do obiektu w parsekach.
Pochłanianie promieniowania przez ośrodek znajdujący się na jego drodze (np. przez atomy, cząsteczki, pył).
Pojęcie to wykorzystywane jest w wielu dziedzinach nauki i oznacza wchłanianie. W fizyce wyróżnia się absorpcję promieniowania alfa...
także: aerosol Jednorodna zawiesina w powietrzu lub innym gazie cząsteczek ciał stałych lub kropelek jakiegoś ciała płynnego.
Spadek materii na dany obiekt pod wpływem sił grawitacyjnych.
Zmiany w występowaniu różnych zjawisk w zewnętrznych warstwach Słońca, np. plam czy protuberancji. Zaobserwowano istnienie 11-letniego cyklu aktywności słonecznej.
Miara części światła (promieniowania), które jest odbite od jakiejś powierzchni (np. Księżyca, asteroidy, planety czy komety).
Także: almukantar Koło na sferze niebieskiej, którego punkty mają jednakową wysokość nad horyzontem.
Kąt określający położenie ciała na orbicie.
Kąt określający położenie ciała na orbicie.
Punkt na sferze niebieskiej przeciwległy do apeksu.
Punkt na sferze niebieskiej w kierunku którego porusza się Słońce (względem wybranej grupy gwiazd).
Efektywna średnica obiektywu (soczewki lub lustra) teleskopu.
Punkt na orbicie ciała okrążającego Słońce (np. planety), w którym jest ono najdalej od Słońca.
Punkt na orbicie najbardziej oddalony od gwiazdy centralnej.
Punkt na orbicie, który jest najdalej od ciała centralnego.
Punkt na orbicie ciała okrążającego Ziemię (satelity), w którym jest ono najdalej od Ziemi.
W wyniku występowania pór roku, Ziemia znajduje się blisko, bądź dalej od Słońca. Wówczas wielkość Słońca może się nieznacznie różnić.
Z...
Bardzo luźna gromada gwiazd, o których myśli się, że mają wspólne pochodzenie. Asocjacje zostały odkryte w latach 40-tych przez W. Ambarcumiana. Wyróżnia się dwie grupy asocjacji: OB, w skład których wchodzą gwiazdy tych dwóch typów widmowych,...
Zob. planetoida
Dziedzina astronomii, która stosuje prawa, metody i narzędzia fizyki do badań ciał niebieskich.
Wykonywanie zdjęć obiektów niebieskich.
Teleskop przeznaczony do fotografowania nieba.
Zespół wierzeń, że układ ciał Układu Słonecznego ma wpływ na losy ludzi i wydarzenia na Ziemi. Przedmiotem badań astrologii jest korelacja między zjawiskami na niebie a ich wpływem na losy poszczególnych ludzi. W odróżnieniu od astronomii nie jest...
Także: astronomia pozycyjna Dziedzina astronomii, która zajmuje się głównie dokładnymi pomiarami położeń i ruchów gwiazd.
Także: kosmonautyka. Zespół nauk i techniki, którego celem jest budowa sond, rakiet i umieszczanie ich w przestrzeni kosmicznej, a także umożliwienie przebywania w niej ludzi.
Jedna z najstarszych nauk przyrodniczych, która opisuje ciała niebieskie w kategoriach ich położenia, ruchu, rozmiarów, składu i wyglądu. W przedmiocie swoich badań skupiona jest na chemii, fizyce, meteorologii oraz powstaniem i rozwojem...
Dział astronomii, który zajmuje się badaniami gwiazd i materii międzygwiazdowej w Galaktyce (ich rozmieszczenia, ruchu). Także: astronomia gwiazdowa.
Analiza rozmieszczenia i kinematyki gwiazd i materii międzygwiazdowej posługująca się szeroko metodami statystycznymi.
Dział astronomii, który zajmuje się badaniami obiektów położonych poza obszarem Galaktyki.
zob. astrometria
Dział astronomii, wykorzystujący astronomię sferyczną, astrometrię i mechanikę nieba do różnych zastosowań praktycznych jak wyznaczanie współrzędnych miejsca obserwacji, nawigacja, pomiary geodezyjne itp. Na Politechnice Warszawskiej, od chwili...
Jeden z najstarszych działów astronomii, zajmujący się matematycznym opisem zjawisk na niebie (sferze niebieskiej). To pojęcie można także traktować jako synonim astrometrii.
1. Otoczka gazowa okalająca gwiazdę, planetę lub inne ciało niebieskie, w wyniku działania grawitacji. Atmosfera wpływa na temperaturę ciała niebieskiego, tworząc barierę dla promieni słonecznych i elektromagnetycznych. W bardziej złożonych...
Najmniejsza ilość jakiegoś pierwiastka, która zachowuje własności tego pierwiastka, a jego rodzaj określa liczba atomowa. Atom składa się z jądra (protony i neutrony) i poruszających się wokół niego elektronów. Elektrony umieszczone są na...
Model atomu, zaproponowany przez Nielsa Bohra, który obrazuje atom jako elektrony krążące wokół jądra na wzór planet krążących wokół Słońca.
zob. zorza polarna
W układzie współrzędnych horyzontalnych: kąt dwuścienny między płaszczyzną południka lokalnego a płaszczyzną wertykału przebiegającego przez obiekt astronomiczny. Stanowi jedną ze współrzędnych w układzie współrzędnych horyzontalnych. Posiada...