Money.plNauka i wiedzaKalendariumGrudzień13 grudnia
Fot. Djdeaka/CC BY-SA 3.0/wikimedia

13 grudnia 1981 roku na terenie Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej wprowadzono stan wojenny a władzę w kraju przejęło wojsko. Niedzielny poranek 13 grudnia był wyjątkowo mroźny. O 6 rano ci, którzy mieli włączony radioodbiornik i program Polskiego Radia usłyszeli przemówienie generała Wojciecha Jaruzelskiego informującego, iż na mocy dekretu Rady Państwa w całym kraju wprowadzono stan wojenny. Na ulice wyjechały czołgi i wozy pancerne, a ludzi zaczęto zatrzymywać pod pretekstem „działalności anarchistycznej i wywrotowej”.

Przygotowania do wprowadzenia stanu wojennego trwały ponad rok i zostały przeprowadzone z niezwykłą starannością. Zmotoryzowane Odwody Milicji Obywatelskiej doszkalano w walce z tłumem, drukowano ulotki obwieszczające stan nadzwyczajny, sporządzono projekty aktów prawnych. 5 grudnia Biuro Polityczne KC PZPR zaakceptowało decyzję o wprowadzeniu stanu wojennego, a generał Jaruzelski, który stanął na czele Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego mającej administrować krajem w trakcie jego trwania, otrzymał zgodę na swobodny wybór daty rozpoczęcia akcji. Wybór padł na 13 grudnia. Już w nocy z 12 na 13 specjalnie jednostki przystąpiły do akcji kryptonim „Jodła”- akcji zatrzymania „niewygodnych”. Na wcześniej przygotowanych listach znalazło się tysiące nazwisk działaczy opozycji politycznej i „Solidarności”, którymi zajęły się specjalne grupy składające się z funkcjonariuszy Służby Bezpieczeństwa i Milicji Obywatelskiej. Oddziały ZOMO zajęły regionalne zarządy „Solidarności”, a znajdujących się tam ludzi zatrzymano. Ulice miast zapełniły się wojskowymi z oddziałów pancernych i zmechanizowanych, którzy zostali ulokowani przy ważniejszych węzłach komunikacyjnych, głównych skrzyżowaniach czy trasach wylotowych. Ludzie z okien widzieli jak mężczyźni ubrani w mundury wyprowadzali z domów ich sąsiadów.

Dekret o stanie wojennym pociągnął za sobą znaczące ograniczenia praw i wolności obywatelskich. Na czas jego wprowadzenia zakazano zgromadzeń, strajków i demonstracji. Zawieszono zajęcia w szkołach i na uczelniach wyższych, a także działalność organizacji kulturalnych i społecznych. Cenzurze podlegała korespondencja i łączność telefoniczna. Wprowadzono zakaz wydawania prasy, poza „Trybuną Ludu” oraz „Żołnierzem Wolności”. Obiekty Polskiego Radia i Telewizji zostały zajęte przez siły porządkowe, a ich działalność została mocno ograniczona. MO miała prawo do zatrzymania, wylegitymowania i przeszukania każdego kogo chciała. Granice państwa zostały zamknięte. W znaczący sposób ograniczono też możliwości poruszania się po kraju. Jakikolwiek wyjazd poza miejsce zamieszkania wymagał oficjalnej przepustki. Na terenie całej Polski wprowadzono godzinę milicyjną obowiązującą od godziny 22 do godziny 6.

Społeczeństwo od samego początku zgłaszało sprzeciw wobec działań podejmowanych przez państwo. Wyrażało go w licznych strajkach i demonstracjach ulicznych. Ludzie domagali się zniesienia stanu wojennego. Już 14 grudnia doszło do pierwszych strajków okupacyjnych. Pierwsze zaczęły strajkować zakłady przemysłowe w dużych miastach. Strajkował także huty, kopalnie, porty, stocznie. W niektórych z zakładów doszło do brutalnej pacyfikacji przy użyciu oddziałów ZOMO i wojska wyposażonych w ciężki sprzęt. Dramatyczny przebieg miały pacyfikacje strajków w kopalniach na Górnym Śląsku m.in. w Kopalni Węgla Kamiennego „Wujek” w Katowicach, w której w wyniku użycia broni palnej zginęło 9 górników.

Stan wojenny, choć zawieszony 31 grudnia 1982 roku, oficjalnie trwał do 22 lipca następnego roku. W trakcie jego trwania internowano około 13 tys. osób, a około 5 tys. w pierwszych dniach trwania. Osoby te, zarówno działacze opozycji i przedstawiciele elity intelektualnej, przetrzymywano w ośrodkach odosobnienia na terenie całego kraju. W latach 81-83 tysiące osób straciły zdrowie wskutek brutalnych akcji milicji i wojska oraz prześladowań i bicia w trakcie przesłuchań czy podczas demonstracji ulicznych. Liczba osób, które poniosły śmierć nie jest znana do dziś...

 

źródło:pl.wikipedia.org

jaruzelski, stan wojenny, grudzień, 13 grudnia, generał jaruzelski
Pochwal się na swojej stronie,
że czytasz Money.pl
Czytam Money.pl